Sposobów na to, aby nasza menstruacja była bardziej zero waste jest co najmniej kilka. Jeśli myślimy o ograniczaniu odpadów, które wytwarzamy, to nieuniknione jest spojrzenie na to, ile śmieci wyrzucamy podczas okresu. Tradycyjne podpaski czy tampony, to kłopotliwe odpady, których w trakcie swojego życia wyprodukujemy bardzo wiele. Nie musi tak jednak być! W tym artykule odpowiem na najczęściej zadawane pytania o menstruację zero waste.

Menstruacja zero waste

Kiedy mówimy o menstruacji w stylu zero waste, to mamy na myśli rezygnację z jednorazowych środków higienicznych: wkładek, podpasek i tamponów. Zamiast nich używamy:

• wielorazowych wkładek i podpasek z materiału
• kubeczka menstruacyjnego
• majtek menstruacyjnych

Poniżej znajdziesz odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania w kontekście tych produktów!

Kubeczki menstruacyjne

To jedna z najpopularniejszych alternatyw dla jednorazowej higieny podczas okresu. Sama z niego korzystam i nie zamieniłabym go na nic innego! Na rynku dostępnych jest coraz więcej opcji w różnych cenach. Cenię go za bezpieczeństwo i wygodę. 

Dobieranie i aplikacja kubeczka

Jak dobrać kubeczek menstruacyjny?

Na rynku dostępne są kubeczki o różnej wielkości i twardości. Kubeczek w odpowiednim rozmiarze, to taki, który zasysa się w pochwie i dzięki temu nie przecieka. Jednocześnie kubeczka nie powinnyśmy czuć w środku, a zatem dyskomfort czy ból, to oznaka, że kubeczek może być nieodpowiedni dla nas lub niewłaściwie zaaplikowany. Jeżeli odczuwasz ból w trakcie aplikacji, noszenia lub wyciągania kubeczka, a jesteś pewna, że używasz go właściwie, to zwróć się do swojego ginekologa lub fizjoterapeutki uroginekologicznej. Takie symptomy mogą oznaczać nieprawidłowości w zakresie napięcia mięśni dna miednicy. 

Jak aplikować kubeczek?

Należy go złożyć na pół, w kształt tulipanka, a następnie zaaplikować do pochwy. Gdy już będzie w środku, to dzięki elastyczności materiału, z którego jest zrobiony wróci do swojego kształtu. Warto lekko pociągnąć go w dół po rozłożeniu, aby dobrze się zassał i dopasował do ścianek pochwy. Dzięki temu nie będzie przeciekał. Wyciągamy go w podobny sposób – lekko ściskając z boku, co sprawi, że możemy go delikatnie wyjąć. Jeśli ściśniesz go zbyt mocno, to wyleje się jego zawartość. Chodzi tylko o to, by się odessał, a wtedy z łatwością możesz go wyciągnąć.

Z jakiego materiału powinien być kubeczek?

Polecam, aby był wykonany z silikonu medycznego. Wtedy mamy pewność, że jest on dla nas bezpieczny. Niektóre kubeczki wykonane są z PLA, które również uznaje się za dobre tworzywo.

Chciałabym spróbować używać kubeczka, ale obawiam się wkładania i wyciągania. 

Ja sama miałam pewne obawy, ale zdecydowałam się spróbować i nie żałuję. Żeby nabrać wprawy w korzystaniu z kubeczka potrzeba trochę czasu, ale warto, bo jest on niezwykle wygodny! Jeśli się boisz, możesz spróbować najpierw go zaaplikować „na sucho”, przed okresem, żeby być pewną, jak się go zakłada i wyjmuje, wybrać, ulubiony dla siebie sposób.

Czuję dyskomfort podczas wyciągania kubeczka. Co zrobić?

Warto przyjrzeć się swojej technice wyciągania kubeczka. Nieprawidłowe jest ciągnięcie za wystającą końcówkę. Aby wyjąć kubeczek musimy go nieco podważyć, aby się odessał. Wtedy możemy go delikatnie usunąć z pochwy i opróżnić jego zawartość. Jeśli boli za każdym razem, skonsultuj się z lekarzem ginekologiem.

Czy kubeczek nie rozciągnie mięśni pochwy?

Odpowiedniej wielkości kubeczek nie 🙂 Dostępne są rozmiary XS, S, M i L. Dwa pierwsze poleca się drobnym kobietom oraz tym, które nie rodziły. Większe rozmiary rekomenduje się po porodzie lub osobom o pełniejszych kształtach. Nie jest to jednak reguła – dobór rozmiaru kubeczka to kwestia indywidualna. W razie problemów z doborem odpowiedniego rozmiaru najlepiej skonsultować się z ginekologiem, fizjoterapeutkę uroginekologiczną lub cupfitterką. 

Czy nastolatki mogą używać kubeczków menstruacyjnych?

Nie ma ku temu przeciwwskazań, jeśli oczywiście chcą korzystać z kubeczka. W razie wątpliwości najlepiej skonsultować się z ginekologiem. 

Dbanie o kubeczek

Jak myć często myć kubeczek?

Pomiędzy menstruacjami wyparzamy kubeczek w gorącej wodzie. Podczas okresu po wylaniu jego zawartości myjemy kubeczek pod bieżącą wodą. Nie ma konieczności używać do tego mydła. 

Czy to normalne, że kubeczek się odbarwia? Co zrobić, żeby tak się nie działo?

Tak, to normalne. Różowe, czerwone lub fioletowe kubeczki będą się mniej odbarwiać. Sama używam bezbarwnego, bo chcę kontrolować kolor wydzieliny. Niestety on także się odbarwił. Długo szukałam sposobu na umycie takich plam i w końcu znalazłam – wrzątek z dodatkiem nadwęglanu sodu pomaga oczyścić kubeczek do właściwego koloru.

Problemy z kubeczkiem

Korzystanie z tamponów jest dla mnie nieprzyjemne. Czy podobnie będzie z kubeczkiem?

To kwestia indywidualna. Jeśli noszenie tamponów było dla Ciebie uciążliwie, warto skonsultować się w tej sprawie z ginekologiem lub fizjoterapeutą uroginekologicznym. Ból podczas wprowadzania czegoś do pochwy czy noszenia tamponów może oznaczać nieprawidłowości w napięciu mięśni dna miednicy. Fizjoterapia w tym zakresie może zdziałać cuda! Zamiast kubeczka możesz także wypróbować podpaski wielorazowe. 

Przeciekanie kubeczka

Testowałam już kilka kubeczków i każdy przecieka. Co zrobić?

Czasami niestety potrzeba kilku prób, by znaleźć kubeczek dla siebie. Jeśli przez dłuższy czas Ci się to nie udaje, to polecam skorzystać z pomocy cupfitterki, np. Gosi Poloch z Better Land.

Jakie mogą być powody przeciekania kubeczka?

Może być zbyt mały lub zbyt duży. Za mały kubeczek będzie przeciekał po bokach. Zbyt duży nie do końca się otworzy i nie zassie odpowiednio, co też może powodować przeciekanie. Powodem może być także nieodpowiednia aplikacja kubeczka.

Wielorazowe wkładki i podpaski

To druga kategoria produktów do menstruacji zero waste. Sama korzystam z nich raczej sporadycznie, odkąd przerzuciłam się na kubeczek menstruacyjny. Jest to jednak kolejna dobra alternatywa dla jednorazowych środków higienicznych. 

Dobór podpasek i wkładek wielorazowych

Z jakiego materiału wielorazowe podpaski wybierać?

Testowałam podpaski z organicznej bawełny, włókna bambusowego i poliestru. Te z naturalnych materiałów trochę trudniej się pierze. Z podpaski poliestrowej krew schodzi bez trudu i nie odbarwiają się tak szybko. W kontakcie ze skórą łagodniejsze są jednak te bawełniane lub bambusowe. 

Wielorazowe wkładki – czy warto z nich korzystać?

Wielorazowe wkładki są trochę cieńsze niż podpaski, zapinane z dołu. Łatwo się je pierze i stanowią dobrą alternatywę dla jednorazowych wkładek.

Korzystanie z wielorazowych podpasek

Wielorazowe podpaski – jak z nich korzystać?

Zwykle dostępne są jednoczęściowe podpaski albo dwuczęściowe. Dwuczęściowe składają się z wymiennej części i “otulacza”, do którego wkładamy wymienny środek. Są o tyle wygodne, że zewnętrznej części nie musimy tak często prać, bo nie dotyka skóry bezpośrednio. Podpaski wielorazowe zapinają się z dołu zazwyczaj na zatrzask.  

Co zrobić ze zużytymi wielorazowymi podpaskami, gdy jesteśmy poza domem?

Kiedy używałam takich podpasek, to dbałam, by zawsze mieć ze sobą strunowy woreczek foliowy lub inny, który nie przemaka. Wkładałam do niego zużytą podpaskę, aby bezpiecznie donieść ją do domu i wyprać. Podobnie robimy z wielorazowymi pieluchami. 

Czy podpaska wielorazowa nie przecieka?

Podobnie jak w przypadku jednorazowych podpasek – i ona może przeciekać. Zmieniana regularnie daje jednak radę 😉

Dbanie o wielorazowe podpaski i wkładki

Jak dbać o czystość wielorazowych podpasek?

Gdy podpaska jest zużyta, to wkładam ją do miski z zimną wodą. Następnie zapieram ją mydłem lub wkładam do pralki z większą ilością rzeczy. 

Jakie są wady wielorazowych podpasek?

Trzeba je regularnie prać, co może być niekomfortowe dla niektórych osób. Z początku dla mnie też było to trochę nieprzyjemne, ale szybko się przyzwyczaiłam. Dlatego myślę, że najlepiej sprawdzić to na sobie 😉

Majtki menstruacyjne

To ostatnia kategoria produktów do menstruacji zero waste. Również dobrze się sprawdzi, jeśli chcemy skończyć z użytkowaniem jednorazowych środków. 

Majtki menstruacyjne – czy polecam?

Majtki menstruacyjne to bielizna wzmocniona w kroku chłonną wkładką. Dostępne są różne rozmiary majtek, jak i stopnie chłonności wkładek – na bardziej i mniej obfite miesiączki. Majtki zazwyczaj starczają na kilka godzin, a majtki nocne – spokojnie na całą noc.

Sama z nich jeszcze nie korzystałam, choć przymierzam się do majtek FLUX i WUKA od Mam Okres, na które mam dla Was 10% zniżki na hasło kasia10. 

Mam znajome, które używają majtek menstruacyjnych przez cały okres, a znam też takie osoby, które używają ich sporadycznie lub wspomagająco przy kubeczku (choć dobrze dobrany kubeczek nie przecieka).  

Co wybrać dla siebie?

Wybór odpowiedniej metody menstruacji w stylu less waste najlepiej wybrać na podstawie własnych potrzeb i preferencji. Dla jednej osoby kubeczek będzie idealnym rozwiązaniem, inna polubi podpaski wielorazowe lub majtki menstruacyjne. Warto testować dostępne opcje i szukać najlepszego rozwiązania dla siebie.

Następny level menstruacji zero waste

Okazuje się, że nawet krew menstruacyjna może zostać ponownie wykorzystana! I to nie przez wampiry, ale nasze rośliny i kompostowniki! 😀 Kompostowaniu podlega zarówno sama krew, jak i zużyta podpaska. Wodą z dodatkiem krwi menstruacyjnej możemy natomiast podlewać rośliny. Czy wiedzieliście, że do nawozów, które kupujemy w sklepach ogrodniczych, dodaje się krew zwierząt z ubojni? Ja nie miałam o tym pojęcia! Więcej dowiecie się z wpisu u Asi Baranowskiej.

O co ten cały hałas?

Jeśli doszłaś lub doszedłeś do końca tego artykułu, to warto odpowiedzieć sobie na dwa pytania: 

1. Czy menstruacja zero waste w ogóle ma sens?
2. Co to jest ubóstwo menstruacyjne i czy występuje w Polsce?

Czy menstruacja zero waste w ogóle ma sens?

Zdecydowanie tak! Przyjmijmy, że podczas 1 dnia okresu zużywasz 4 podpaski jednorazowe. 1 miesiączka to zatem około 16 podpasek, które lądują w koszu. A poza samą podpaską mamy także plastikowe opakowanie, w które jest zawinięta i papier, który odrywamy od części z klejem. Jeśli przez ponad 30 lat będziesz mieć okres, to na śmietnik wyrzucisz 5760 podpasek. Których możesz nie wyrzucić, jeśli postawisz na kubeczek menstruacyjny, podpaski wielorazowe lub majtki menstruacyjne. Moim zdaniem wybór jest oczywisty! 

Co to jest ubóstwo menstruacyjne?

Ubóstwo menstruacyjne oznacza brak stałego dostępu do środków higienicznych, najczęściej z powodów ekonomicznych. Jest to także brak odpowiednich warunków niezbędnych do dbania o higienę czy edukacji w zakresie menstruacji. Osoby miesiączkujące są stygmatyzowane, czują wstyd z powodu tego, że mają okres. Z badań przeprowadzonych w 2015 roku przez UNICEF wynika, że z problemem tym mierzy się globalnie 500 milionów osób. Co istotne – nie tylko z Krajów Trzeciego Świata. 

Ubóstwo menstruacyjne występuje także w Polsce!

Badania przeprowadzone na zlecenie Kulczyk Foundation w 2020 roku wskazują, że ubóstwo menstruacyjne dotyczy 500 tys osób w Polsce. Dla wielu menstruujących osób okres wciąż pozostaje tematem wstydliwym, o którym się nie rozmawia – także w krajach wysoko rozwiniętych. W Polsce aż w 41% domów nie mówiło/nie mówi się o miesiączce, a dla 23% rozmowy o miesiączce są krępujące. Tylko połowa dojrzewających osób odbywa rozmowę o menstruacji przed pierwszą miesiączką. 37% osób potwierdziło, że dba o to, by nikt nie zobaczył, że idą do toalety z jakimś środkiem higieny intymnej, a aż 33% pilnuje, by nikt nie zauważył, że mają okres. 18% osób przyznało, że nie zawsze może sobie pozwolić na środki do higieny intymnej dobrej jakości.

Dlatego tak ogromne znaczenie mają projekty stworzone przez fundację Akcja Menstruacja. Rozdawanie kubeczków menstruacyjnych i podpasek czy dostarczanie środków higieny intymnej do szkół, to tylko niektóre sposoby, w jaki edukują i pomagają potrzebującym. Więcej informacji znajdziecie na stronie Fundacji. 

Menstruacja zero waste – podsumowanie

Decydując się na wielorazowe środki podczas menstruacji dbamy nie tylko o swoje zdrowie i komfort, ale także stan naszej planety. Bardzo cieszy mnie ten rosnący trend i mam nadzieję, że coraz więcej kobiet będzie decydować się na zamianę jednorazowych podpasek, tamponów i wkładek na kubeczek, wielorazowe podpaski i wkładki czy majtki menstruacyjne. Czy korzystacie z takich produktów? Jakie są Wasze doświadczenia? Dajcie mi znać w komentarzu. Jestem bardzo ciekawa!