Nie obchodzimy tego święta tak jak Bożego Narodzenia. Nie jest to też dzień wolny od pracy. Ba! Nawet założę się, że nie wiesz, że jutro jest Światowy Dzień Żywności.

Ustanowiony on został przez FAO w 1979 roku w rocznicę swojego pierwszego zgromadzenia, które miało miejsce 16 października 1945 roku w kanadyjskim Quebec, zaraz po zakończeniu II wojny światowej. Co roku nadawany jest temu dniu nowy temat, i tak przez lata były to m. in. Prawo do żywności (2007), Bezpieczeństwo żywnościowe w czasach kryzysu (2009), Rolnictwo i dialog międzykulturowy (2005).

Błędne koło

W tym roku FAO wzywa, by zastanowić się nad Bezpieczeństwem socjalnym w rolnictwie (Social protection and agriculture), czyli jak przerwać błędne koło biedy w środowiskach wiejskich.

Światowy Dzień Żywności 2015 wg FAO

Okazuje się, że spośród grup społecznych na całym świecie to na terenach wiejskich najtrudniej jest o bezpieczeństwo socjalne. Państwa regulują kwestie prawne związane z zapewnieniem bytu głównie tym, którzy pracują w przemysłowych zakładach pracy oraz w sektorze usług, natomiast regularnie pomijają sferę rolnictwa, wykluczając tym samym całe warstwy społeczne z godnego uczestniczenia w ich życiu. I pomimo że to wieś i rolnictwo, którym jej mieszkańcy się parają, jest czynnikiem pozwalającym na zmniejszenie głodu na świecie i lepszą dystrybucję żywności, nadal ci, którzy ją produkują narażeni są na pogłębiającą się biedę i wykluczenie.

Według badań przeprowadzonych przez FAO, wsparcie finansowe wsi, czyli grup zajmujących się rolnictwem, w krajach, w których brak zabezpieczenia socjalnego (np. kraje Afryki czy Azji Pd-Wsch) znacząco poprawia ich stan życia. Dzieje się to według następującej logiki:

Po 1. osoby zajmujące się uprawą roli i hodowlą zwierząt mogą sobie dzięki temu pozwolić na spokojniejsze życie pokrywając straty wynikające z klęsk żywiołowych.

Po 2. Dzięki środkom finansowym chętniej inwestują w rozwój gospodarstwa, nowy sprzęt czy pracowników, dzięki czemu…

po 3. zwiększa się ich rozmiar produkcji, a więc…

po 4. zwiększa się również ich realny dochód, oraz…

po 5. – co bardzo ważne – ryzyko wystąpienia głodu, głównie wśród najmłodszych drastycznie się zmniejsza, co też wpływa na zmniejszenie się ilości chorób i długość życia.

W samym 2013 roku, programy wsparcia socjalnego dla obszarów wiejskich uratowały ponad 150 milionów (!!!) ludzi od ekstremalnej biedy, pozwalając im wyjść z błędnego koła biedy i głodu.

60 proc. Polaków marnuje jedzenie

W Polsce na polu wyżywienia aktywnie działają Banki Żywności, o których wspominałam kilka tygodni temu. Z okazji Światowego Dnia Żywności przygotowują one szereg wykładów, warsztatów i dyskusji mających na celu zastanowienie się nad tematem lepszej dystrybucji jedzenia, tak by sukcesywnie zmniejszać liczbę głodujących. W tym roku tematem przewodnim, jaki Banki przyjęły, jest wyrzucanie jedzenia przez uczniów szkolnych pod hasłem „Marnowanie jedzenia to śmierdząca sprawa”.

Śmierdząca sprawa, która nas wszystkich dotyczy

Wg raportu opublikowanego przez Banki Żywności, 60% Polaków przyznaje się do marnowania jedzenia w gospodarstwach domowych.
Wśród uczniów do kosza najczęściej trafiają kanapki (58%!), surówki (42%), kasza lub ryż (33%), warzywa (30%), owoce (29%).

Jak nauczyć szacunku do jedzenia?

Banki Żywności proponują, by stosować się do wypracowanych przez nich zasady 4P, czyli:

1. Pakuj starannie posiłek – tak by nie ulegał zepsuciu
2. Poproś o mniejsze porcje – po to, by nie marnować niepotrzebnie resztek, które zostają po spożywaniu posiłku przez dziecko – stosuje się to zarówno do szkolnych stołówek, jak i do restauracji, do których zabieramy dzieci
3. Podziel się z innymi – napoczętym jedzeniem, jeśli jeszcze dobre, możemy podzielić się z koleżanką lub kolegą, a w rodzinie – z mamą, tatą lub rodzeństwem
4. Pięć posiłków dziennie – należy tak zaplanować rodzinne (i dziecięce) posiłki, by jeść mniej, a częściej, co skutecznie zapobiega marnowaniu.

Pakuj, poproś, podziel się, pięć posiłków – zasada 4P

Mikrozmiana, czyli zacznij od siebie

Sama staram się zachęcać mojego 3-letniego synka do aktywnego uczestniczenia w przygotowaniu posiłku, podawaniu do stołu i sprzątaniu, również po to, by czuł się współodpowiedzialny za jedzenie, które wspólnie spożywamy.

Jeśli wybrzydza i nie chce jeść, co też się często zdarza, tłumaczę mu, na co pozytywnie wpływa dany posiłek, co nawet potrafi go przekonać do zjedzenia niektórych warzyw. Racjonalne argumenty sprawdzają się świetnie, nawet jeśli dziecko nie do końca rozumie, co to są witaminy, żołądek czy szkorbut.

Zdarza mi się też opowiadać Jankowi historie o – no właśnie – głodzie na świecie i miejscach, w których ludzie walczą o to, żeby zdobyć jakiekolwiek jedzenie. Brzmi to dla niego, ba! nawet dla nas, dorosłych, dość abstrakcyjnie, ale w przypadku, kiedy już widać, że posiłek ma wylądować w śmieciach, warto sobie uświadamiać trudną sytuację niektórych grup społecznych z biednych zakątków świata. I zanim wyrzucisz coś z talerza, zastanów się, co inaczej powinieneś/powinnaś zrobić, by temu w przyszłości zapobiec.

Może inaczej planować posiłki?
Może nie podjadać przed obiadem?
Może rozsądniej prowadzić kuchnię?

Nie wyrzucaj! Jedz, planuj lub oddawaj to, czego nie potrzebujesz. Na przykład tu. Ograniczam się w marnowaniu jedzenia. A Ty?

Jak będziesz obchodzić Dzień Żywności? Masz swoje skuteczne metody zapobiegające marnowaniu w rodzinie i u dzieci?